Prime Minister CM removal bill : అరెస్టు అయిన నెల రోజుల్లో ప్రధాని-ముఖ్యమంత్రి-మంత్రులను తొలగిస్తారు! కొత్త చట్టం ఏం చెబుతుంది?

ప్రధాని, సీఎం లేదా మంత్రి అరెస్టు అయితే 31వ రోజున పదవి ఆటోమేటిక్‌గా తొలగిపోయే కొత్త చట్టాన్ని కేంద్రం తీసుకొస్తోంది. ఈ బిల్లును పార్లమెంట్‌లో పెట్టింది. కొత్త నిబంధనలు ఆర్టికల్ 75, 164లో చేరుస్తారు.

అరెస్టు అయిన 31వ రోజున ప్రధాని-ముఖ్యమంత్రి-మంత్రి పదవుల నుంచి తొలగిస్తారు

Source : PTI

Prime Minister CM removal bill : కేంద్ర హోంమంత్రి అమిత్ షా బుధవారం లోక్‌సభలో ప్రధానమంత్రి, ముఖ్యమంత్రి పదవుల నుంచి తొలగించేందుకు సంబంధించిన మూడు బిల్లులను ప్రవేశపెట్టారు. ప్రతిపక్షాల నిరసనల మధ్య అమిత్ షా ఈ బిల్లులను ప్రవేశపెట్టారు. ప్రస్తుత చట్టంలో ఉన్నత పదవుల్లో ఉన్న వారిని తొలగించే ప్రక్రియ ఏమిటి, కొత్త నిబంధనలు ఎలాంటి మార్పులు తెస్తాయో చూద్దాం.

మూడు బిల్లులు ఏవి?

బుధవారం నాడు ప్రభుత్వం లోక్‌సభలో రాజ్యాంగం (130వ సవరణ) బిల్లు, జమ్మ కశ్మీర్ పునర్వ్యవస్థీకరణ (సవరణ) బిల్లు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల (సవరణ) బిల్లులను ప్రవేశపెట్టింది. రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 75, 164లలో కొత్త నిబంధనలను చేర్చాలని ప్రతిపాదించారు, దీని ప్రకారం ప్రధానమంత్రి, ముఖ్యమంత్రి లేదా మంత్రులు తీవ్రమైన క్రిమినల్ కేసులో అరెస్ట్ అయితే, 30 రోజుల పాటు కస్టడీలో ఉంటే, 31వ రోజున వారు తమ పదవి నుంచి తొలగించాల్సి ఉంటుంది.  

అరెస్ట్ అయిన వెంటనే ఈ నియమం అమలులోకి వస్తుంది

ఏ పార్టీ నాయకుడిపై అయినా ఆరోపణలు వచ్చినప్పుడు, ప్రతిపక్షం మొదట రాజీనామా చేయాలని డిమాండ్ చేస్తుంది. ఇప్పుడు ఈ బిల్లు వచ్చిన తర్వాత, ప్రతిపక్షం ఈ విషయంలో ఏమీ చేయనవసరం లేదు. ఏదైనా నాయకుడు ఏదైనా నేరం చేస్తే, పోలీసులు వారిని అరెస్టు చేస్తే, వెంటనే ఈ నియమం అమలులోకి వస్తుంది. ఈ నియమం చట్టాన్ని, శాంతిభద్రతలను బలోపేతం చేయడానికి, ప్రభుత్వంలో పారదర్శకత, నైతికతను ప్రోత్సహించడానికి ఉద్దేశించింది. 

ప్రతిపాదిత చట్టం ఏం చెబుతోంది?

ఐదు సంవత్సరాలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ శిక్ష విధించబడే తీవ్రమైన ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న ప్రధానమంత్రి, ముఖ్యమంత్రులు, మంత్రులకు ఈ తొలగింపు నియమం వర్తిస్తుంది. దీని ప్రకారం, ప్రధానమంత్రి, రాష్ట్ర మంత్రి లేదా ముఖ్యమంత్రి 30 రోజుల పాటు కస్టడీలో ఉండి, 30 రోజుల్లో బెయిల్ పొందకపోతే, వారు వెంటనే పదవిని వదులుకోవాలి. అరెస్టు అయిన 30 రోజుల తర్వాత కూడా రాజీనామా చేయకపోతే, 31వ రోజున వారిని పదవి నుంచి తొలగించినట్లు పరిగణిస్తారు.

పదవిని తిరిగి పొందవచ్చు

ఒక ప్రత్యేకత ఏమిటంటే, ప్రధానమంత్రి, ముఖ్యమంత్రి లేదా మంత్రి తరువాత నిర్దోషిగా తేలితే, వారు తిరిగి నియమితులయ్యే అవకాశం ఉంది. తీవ్రమైన నేరాలకు పాల్పడిన వ్యక్తులు ఉన్నత పదవుల్లో ఉండకుండా చూసుకోవడమే దీని లక్ష్యం, తద్వారా ప్రజలకు ప్రభుత్వంపై నమ్మకం ఉంటుంది.

ప్రస్తుత చట్టంలో నిబంధనలు ఏమిటి?

ప్రస్తుతం, రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 361 ప్రకారం, గవర్నర్, రాష్ట్రపతి కొన్ని సందర్భాల్లో అరెస్టు నుంచి మినహాయింపు పొందుతారు. కానీ ప్రధానమంత్రి, ముఖ్యమంత్రి లేదా మంత్రులకు అలాంటి స్పష్టమైన మినహాయింపు లేదు. ప్రస్తుత చట్టం ప్రకారం, అరెస్టు అయిన సందర్భంలో నైతికత ఆధారంగా రాజీనామా చేయాలని ఒత్తిడి ఉంటుంది. ప్రధానమంత్రి లేదా ముఖ్యమంత్రి రాజీనామా చేయకూడదనుకుంటే, దోషి అని తేలకముందే వారిని బలవంతంగా రాజీనామా చేయించే చట్టం లేదు. ఏదైనా కేసులో 2 సంవత్సరాల కంటే ఎక్కువ జైలు శిక్ష విధిస్తే, పార్లమెంటు లేదా అసెంబ్లీ సభ్యత్వం రద్దవుతుంది. ఈ పరిస్థితిలో వ్యక్తి ప్రధానమంత్రి లేదా ముఖ్యమంత్రిగా ఉండలేరు.

అరవింద్ కేజ్రీవాల్ సమయంలో చట్టం ఉంటే ఏమయ్యేది

అలాంటి చట్టం లేదు కాబట్టే కేజ్రీవాల్ పదవిలో కొనసాగగలిగారు. కేజ్రీవాల్ జైలులో ఉన్నారు, కానీ రాజీనామా చేయలేదు. ఈ విషయం కోర్టుకు వెళ్లగా, కోర్టు ఈ విషయంలో జోక్యం చేసుకోలేమని స్పష్టం చేసింది, ఎందుకంటే అలాంటి నిబంధన లేదు. ప్రతిపాదిత చట్టం ఆ సమయంలో అమలులో ఉంటే, కేజ్రీవాల్ 30 రోజుల కస్టడీ తర్వాత 31వ రోజున తన పదవిని వదులుకోవలసి వచ్చేది. 

కొత్త నియమం ఎందుకు అవసరం?

ప్రతిపాదిత సవరణ లక్ష్యం ప్రభుత్వంలో నిజాయితీ, విశ్వసనీయతను పెంచడం. చాలాసార్లు తీవ్రమైన ఆరోపణలు ఉన్నప్పటికీ నాయకులు పదవుల్లో కొనసాగుతున్నారు, ఇది ప్రజల విశ్వాసాన్ని దెబ్బతీస్తుంది. ఈ నియమం తీవ్రమైన నేరాలకు పాల్పడిన వ్యక్తులు ప్రభుత్వాన్ని నడిపించకుండా చూస్తుంది. అదే సమయంలో, ఒక వ్యక్తి తరువాత నిర్దోషిగా తేలితే, అతనికి తిరిగి అవకాశం లభిస్తుందని కూడా పరిగణనలోకి తీసుకున్నారు.