Budget 2024 LIVE: 2024-25 తాత్కాలిక బడ్జెట్ సభలో ప్రవేశ పెడుతున్న నిర్మల
Budget 2024 LIVE Updates: కేంద్ర ఆర్థికశాఖ మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఫిబ్రవరి 1న మధ్యంతర కేంద్ర బడ్జెట్ 2024-25 ప్రవేశపెట్టనున్నారు. వరుసగా ఆరోసారి బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టిన మంత్రి కానున్నారు.
అందరికీ ఇళ్లు, ప్రతి ఇంటికీ నీరు, అందరికీ విద్యుత్, అందరికీ వంటగ్యాస్, అందరికీ బ్యాంకు ఖాతాలు వంటి అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు రికార్డు సమయంలో జరిగాయని ఆర్థిక మంత్రి బడ్జెట్ ప్రసంగంలో పేర్కొన్నారు. ఆర్థిక సేవల ద్వారా ప్రతి ఇంటిని, వ్యక్తిని ఆర్థికంగా నిలదొక్కుకోవడంపై దృష్టి సారించింది. ప్రభుత్వం సాధించిన విజయాలను లెక్కించిన ఆర్థిక మంత్రి, భవిష్యత్తులో అభివృద్ధి చెందిన భారతదేశం రోడ్ మ్యాప్ రూపొందించడానికి కూడా ఈ బడ్జెట్ సహాయపడుతుందని అన్నారు.
పదేళ్లలో విమానాశ్రయాల సంఖ్య రెట్టింపు అయిందని, దేశంలో 1000 కొత్త విమానాలకు ఆర్డర్ ఇచ్చామని ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ తెలిపారు. మౌలిక సదుపాయాలకు రూ.11,11,111 కోట్లు ఖర్చవుతుందని, దాని వ్యయాన్ని 11 శాతం పెంచుతున్నామన్నారు. వందే భారత్ లో 40 వేల కోచ్ లను అప్ గ్రేడ్ చేయనున్నట్లు ఆర్థిక మంత్రి తెలిపారు.
దేశంలో మహిళల కోసం అనేక పథకాలు అమలు చేస్తున్నామని, వాటి వల్ల వారి ఆర్థిక, సామాజిక అభివృద్ధి జరుగుతోందని ఆర్థిక మంత్రి అన్నారు. లఖ్పతి దీదీ పథకం కింద దేశంలో కోటి మంది లబ్ధిపొందుతున్నారు. 2 కోట్ల నుంచి 3 కోట్లకు పెంచి 3 కోట్ల మంది మిలియనీర్లను తయారు చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు.
పీఎం ఆవాస్ కింద 70 శాతం ఇళ్లను మహిళలకు ఇచ్చాం. పీఎం సంపద యోజన ద్వారా 38 లక్షల మంది రైతులు లబ్ధి పొందారు. గర్భాశయ ముఖద్వార క్యాన్సర్ వ్యాక్సిన్ 9 నుంచి 14 ఏళ్లలోపు బాలికలకు అందజేస్తున్నాం. ఆయుష్మాన్ భారత్ ప్రయోజనాన్ని ఆశా వర్కర్లు, అంగన్ వాడీ కార్యకర్తలందరికీ అందించనున్నారు. మధ్యతరగతి ప్రజల కోసం గృహనిర్మాణ పథకాలను ప్రారంభిస్తామని, కోటి సోలార్ ప్యానెల్ కుటుంబాలకు ఉచిత విద్యుత్ ను అందించే ప్రభుత్వ పథకం గేమ్ ఛేంజర్ గా నిలుస్తుందన్నారు.
ప్రజల ఆకాంక్షలను నెరవేర్చే, సమ్మిళిత వృద్ధికి దారితీసే ఆర్థిక విధానాన్ని ప్రభుత్వం అవలంబిస్తుంది. ఆర్థిక విధానాలను సమర్థవంతంగా అమలు చేసేందుకు రాష్ట్రాలతో కలిసి పనిచేస్తున్నాం. 3 కోట్ల ఇళ్లు నిర్మించాలన్న ప్రభుత్వ లక్ష్యం పూర్తయిందని, వచ్చే ఐదేళ్లలో 2 కోట్ల ఇళ్లు నిర్మించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నామన్నారు. రూఫ్ టాప్ సోలార్ స్కీమ్ కింద ప్రజలకు 300 యూనిట్ల విద్యుత్ ను ఉచితంగా అందిస్తామని బడ్జెట్ ప్రసంగంలో ఆర్థిక మంత్రి తెలిపారు.
జన్ ధన్ ఖాతాల్లో డబ్బు వేయడం ద్వారా రూ.2.7 లక్షల కోట్లు ఆదా అయ్యాయని, ప్రభుత్వ ఆర్థిక నిర్వహణ అత్యున్నత స్థాయిలో ఉందని, ఇది దేశానికి కొత్త దిశను, కొత్త ఆశలను ఇచ్చిందని ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ అన్నారు. దేశ ఆర్థిక పురోగతిలో దేశంలోని అన్ని రాష్ట్రాలు, వర్గాలు సమిష్టిగా లబ్ధి పొందేలా మోదీ ప్రభుత్వం ఏర్పాట్లు చేసింది. ఆర్థిక రంగాన్ని మరింత పటిష్ఠం చేసి, మరింత సులభంగా ఆపరేట్ చేయగలుగుతున్నాం. దేశ ద్రవ్యోల్బణంతో ఎదుర్కొన్న కఠిన సవాళ్లను అధిగమించి ద్రవ్యోల్బణ గణాంకాలు తగ్గుముఖం పట్టాయి.
జిడిపి అభివృద్ధిపై ప్రభుత్వం దృష్టి సారించిందని, దీని కోసం ప్రభుత్వం చేస్తున్న ప్రయత్నాలు ఫలిస్తున్నాయని ఆర్థిక మంత్రి అన్నారు. ప్రపంచ ఉద్రిక్తతల కారణంగా సవాళ్లు పెరుగుతున్నాయి, కానీ ఈ సంక్షోభ సమయంలో కూడా భారతదేశం మంచి జిడిపి వృద్ధి సాధించింది. జిఎస్ టి కింద వన్ నేషన్ వన్ మార్కెట్ జరిగిందని, భారత్, మిడిల్ ఈస్ట్ యూరప్‌ల మధ్య కారిడార్‌ను నిర్మిస్తామన్న ప్రకటన గేమ్ ఛేంజర్ గా మారనుందన్నారు.
25 కోట్ల మందిని పేదరికం నుంచి పైకి తీసుకురావడంలో మోదీ ప్రభుత్వం విజయం సాధించిందని ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ అన్నారు. ప్రభుత్వం సమ్మిళిత వృద్ధిపై దృష్టి సారించిందని, పేదలు, మహిళలు, యువత, రైతుల సాధికారతకు పెద్దపీట వేసిందన్నారు. పంటల బీమా పథకం ద్వారా 4 కోట్ల మంది రైతులకు, పీఎం స్వనిధి పథకం కింద 78 లక్షల మంది వ్యాపారులకు సాయం అందించాం. జన్ ధన్ ద్వారా రూ.34 లక్షల కోట్లు నేరుగా బదిలీ అయ్యాయి.
11.8 కోట్ల మంది రైతులకు ప్రభుత్వ సహాయం అందించామని, పీఎం కిసాన్ సమ్మాన్ నిధి పథకం ద్వారా కోట్లాది మంది రైతులకు నేరుగా నగదు బదిలీ చేస్తున్నామని ఆర్థిక మంత్రి తెలిపారు. దేశంలోని అన్నదాత ఈ పథకాన్ని సద్వినియోగం చేసుకుంటోందని, 4 కోట్ల మంది రైతులకు పీఎం క్రాప్ స్కీమ్ ప్రయోజనాన్ని అందిస్తున్నామన్నారు. 300 యూనివర్సిటీలు ఏర్పాటు చేసి మూడింట ఒక వంతు మహిళలకు రిజర్వేషన్లు కల్పించామన్నారు.
ఇటీవలి కాలంలో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో చాలా మార్పులు వచ్చాయని కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ అన్నారు. 2014లో ప్రధాని మోదీ అధికారం చేపట్టినప్పుడు అనేక సవాళ్లు ఎదురయ్యాయి. ఆర్థిక వ్యవస్థ బలోపేతమై ప్రజలకు ఉపాధి లభించేలా ప్రజాప్రయోజనాల కోసం అనేక కార్యక్రమాలు, పథకాలు రూపొందించాం. అన్ని వర్గాలు, ప్రజలందరి సమ్మిళిత వృద్ధి, అభివృద్ధిపై ప్రభుత్వం దృష్టి సారించింది. 2047 నాటికి భారత్ ను అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా తీర్చిదిద్దుతాం.
బడ్జెట్ ప్రసంగం ప్రారంభంలో ఆర్థిక మంత్రి కేంద్ర ప్రభుత్వ లక్ష్యాలను ప్రస్తావిస్తూ,'సబ్ కా సాథ్, సబ్ కా వికాస్, సబ్ కా విశ్వాస్' అనే మోదీ ప్రభుత్వ దార్శనికత అని వివరించారు. ఈ విధానంతోనే దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేశాం.
మన్మోహన్ సింగ్, అరుణ్‌ జైట్లీ, చిదంబరం, యశ్వంత్ సిన్హా రికార్డును అదిగిమించిన నిర్మలా సీతారామన్
వరుసగా ఆరోసారి బడ్జెట్ ప్రవేశ పెట్టి ఆర్థికమంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ మురార్జీ దేశాయ్ రికార్డును సమం చేశారు. నిర్మలా సీతారామన్ 2019 నుంచి బడ్జెట్ ప్రవేశ పెడుతున్నారు. 2019-20లో ఆర్థికమంత్రి హోదాలో నిర్మలా సీతారామన్ బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టారు. 70 ఏళ్ల భారత చరిత్రలో ఇందిరా గాంధీ తర్వాత బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టిన మహిళగా నిర్మల రికార్డు సృష్టించారు. ఇప్పుుడు వరుసగా ఆరుసార్లు ప్రవేశ పెట్టిన ఆర్థిక మంత్రిగా మురార్జీ దేశాయ్ రికార్డును సమం చేశారు.
ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ పార్లమెంటులో మోడీ ప్రభుత్వ చివరి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు 2024 మధ్యంతర బడ్జెట్ కోసం తన బడ్జెట్ ప్రసంగాన్ని ప్రారంభించారు.
కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్, సహాయ మంత్రులు రాష్ట్రపతి భవన్‌ రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్మును కలిసి 2024 మధ్యంతర బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టినందుకు కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రికి పెరుగు, చక్కెర తినిపించి శుభాకాంక్షలు తెలిపారు. ఆమె వెంట ఆర్థిక శాఖ ఉన్నతాధికారులు, బడ్జెట్ బృందం సభ్యులు ఉన్నారు. ఆర్థిక శాఖ సహాయ మంత్రులు డాక్టర్ భగవత్ కరాడ్, పంకజ్ చౌదరి కూడా ఇక్కడ పాల్గొన్నారు.
పార్లమెంటులో 2024 మధ్యంతర బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టనున్న టైంలో స్టాక్ మార్కెట్ ఉత్సాహభరితంగా ఉంది. సెన్సెక్స్-నిఫ్టీ జోరు మీద ట్రేడవుతున్నాయి. ఉదయం గం.10.22 సమయానికి సెన్సెక్స్ 215.79 పాయింట్లు లాభపడి 71,967 వద్ద కొనసాగుతోంది. నిఫ్టీ 57.25 పాయింట్లు పెరిగి 21,782 వద్ద స్థిరపడింది.
ఆర్థిక మంత్రితో పాటు ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ అధికారులు, బడ్జెట్ బృందం సభ్యులు ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ వెలుపల బడ్జెట్ లెడ్జర్‌ను చూపించారు. నిర్మల సీతారామన్ వెంట ఆర్థిక శాఖ సహాయ మంత్రి డాక్టర్ భగవత్ కరద్, ముఖ్య ఆర్థిక సలహాదారు వి అనంత నాగేశ్వరన్ ఉన్నారు.
ఈరోజు మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టనున్న నేపథ్యంలో ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖకు వచ్చారు.
మనదేశంలో మొట్టమొదటి బడ్జెట్‌ను 1947-48 సంవత్సరానికి ఆర్‌.కె. షణ్ముఖచెట్టి ప్రవేశపెట్టారు. మన మొదటి బడ్జెట్ ఎంతో తెలుసా.. ? 197కోట్లు..! ఇప్పుడు చిన్న మునిసిపాలిటీకి కూడా అంతకంటే ఎక్కువ బడ్జెట్ ఉంది. 1950-51 బడ్దెట్‌లో ప్రణాళికా సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. నీతి ఆయోగ్ ఏర్పడే వరకూ ప్రణాళికా సంఘమే దేశానికి మార్గనిర్దేశనం చేసింది.
స్వాతంత్రం వచ్చిన తర్వాత తొలిసారి బడ్జెట్ ను అప్పటి ఆర్థికమంత్రి ఆర్‌కే షణ్ముఖం శెట్టి ప్రవేశపెట్టారు. ఆయన బ్రిటీశ్ ఆర్థికమంత్రులు అనుసరించినట్లే బ్రీఫ్ కేసులో ప్రతులు పార్లమెంట్‌కు తీసుకొచ్చారు. నెహ్రూ, ఇందిరా, రాజీవ్ గాంధీ ప్రధానమంత్రులుగా ఉండి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. ఇప్పటి వరకు అత్యధికంగా 10సార్లు మొరార్జీ దేశాయ్ బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టగా.... పి.చిదంబరం 9 సార్లు, ప్రణబ్‌ ముఖర్జీ 8 సార్లు, యశ్వంత్ సిన్హా 8 సార్లు, మన్మోహన్ సింగ్ 6 సార్లు బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టారు. తాజాగా నిర్మలా సీతారామన్ ఆరోసారి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టబోతున్నారు.
ఉదయం 11 గంటల నుంచి లోక్‌సభలో బడ్జెట్ (Union Budget 2024) ప్రసంగం ప్రారంభమవుతుంది.
ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఆరోసారి కేంద్ర బడ్జెట్ ను ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ఫిబ్రవరి 1న మధ్యంతర కేంద్ర బడ్జెట్ 2024-25 ప్రవేశపెట్టి రికార్డును సొంతం చేసుకోనున్నారు. మాజీ ప్రధానమంత్రి మొరార్జి దేశాయ్ సరసన ఆమె నిలవబోతున్నారు. నేడు ప్రవేశపెట్టనున్న బడ్జెట్‌తో వరుసగా 6 సార్లు ప్రవేశపెట్టిన వ్యక్తిగా నిర్మలా సీతారామన్ చరిత్ర సృష్టించబోతున్నారు. ఆర్థిక మంత్రి డాక్యుమెంట్లోని కీలక అంశాలను క్రోడీకరించి, ప్రతిపాదనల వెనుక ఉన్న ఆలోచనలను ప్రజెంటేషన్ సమయంలో వివరిస్తారు. ఆ తర్వాత కేంద్ర బడ్జెట్ని పార్లమెంట్ ఉభయ సభల్లో బడ్జెట్ పై చర్చ జరుగుతుంది. ఉభయ సభలు ఆమోదం పొందాక బడ్జెట్ తుది ఆమోదం కోసం రాష్ట్రపతికి పంపుతారు.
Background
Budget Timeline 1947-2023: కేంద్ర ఆర్థికశాఖ మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ (Finance Minister Nirmala Sitaraman) ఫిబ్రవరి 1న మధ్యంతర కేంద్ర బడ్జెట్-2024 ప్రవేశపెట్టనున్నారు. పార్లమెంట్ ఎన్నికలకు ముందు ప్రవేశపెట్టనున్న ఈ బడ్జెట్ ఎలా ఉండబోతోంది ? ఏ యే వర్గాలకు వర్గాలకు ఊరట కల్పిస్తారు ? పన్ను పరిమితి పొడిగిస్తారా ? ఎన్నికల హామీలు ఏమైనా బడ్జెట్ లో ప్రకటిస్తారా ? అన్నది ఆసక్తికరంగా మారింది.
నిర్మలా సీతారామన్ ఆరోసారి బడ్జెట్
బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టబోతున్న నిర్మలా సీతారామన్...రికార్డును సొంతం చేసుకోనున్నారు. అత్యధికసార్లు కేంద్ర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టిన వ్యక్తిగా నిలవనున్నారు. మాజీ ప్రధానమంత్రి మొరార్జి దేశాయ్ సరసన ఆమె నిలవబోతున్నారు. నేడు ప్రవేశపెట్టనున్న బడ్జెట్‌తో వరుసగా 6 సార్లు ప్రవేశపెట్టిన వ్యక్తిగా నిర్మలా సీతారామన్ చరిత్ర సృష్టించబోతున్నారు. ఆర్థిక మంత్రి డాక్యుమెంట్లోని కీలక అంశాలను క్రోడీకరించి, ప్రతిపాదనల వెనుక ఉన్న ఆలోచనలను ప్రజెంటేషన్ సమయంలో వివరిస్తారు. ఆ తర్వాత కేంద్ర బడ్జెట్ని పార్లమెంట్ ఉభయ సభల్లో బడ్జెట్ పై చర్చ జరుగుతుంది. ఉభయ సభలు ఆమోదం పొందాక బడ్జెట్ తుది ఆమోదం కోసం రాష్ట్రపతికి పంపుతారు.
రాష్ట్రపతి ఆమోదంతో అమల్లోకి బడ్జెట్
రాష్ట్రపతి ఆమోదంతో బడ్జెట్ అమల్లోకి వస్తుంది. ఈ సమావేశాలు ఫిబ్రవరి 9వ తేదీ వరకు జరగనున్నాయి. బడ్జెట్ సెషన్‌కు ముందు వివిధ మంత్రిత్వ శాఖలు, శాఖల నుండి గ్రాంట్ల కోసం చివరి బ్యాచ్ సప్లిమెంటరీ డిమాండ్‌ల కోసం ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ ఖర్చు ప్రతిపాదనలను కోరింది. 2024 మే నెలలో లోక్ సభ ఎన్నికలు జరగనుండడంతో కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పడి, తన బడ్జెట్ ను ప్రవేశపెట్టే వరకు అమల్లో ఉండేలా, మధ్యంతర బడ్జెట్ ను ప్రవేశపెడుతున్నారు.
140 మంది సీఐఎస్ఎఫ్ సిబ్బంది పార్లమెంట్ భద్రత
సెక్యూరిటీ పరమైన ఇబ్బందులు తలెత్తకుండా సెంట్రల్‌ ఇండస్ట్రీయల్‌ సెక్యూరిటీ ఫోర్స్‌ కు అప్పగించింది. తాజాగా 140 మంది సీఐఎస్ఎఫ్ సిబ్బంది విధులు నిర్వహిస్తున్నారు. 140 మంది సెక్యూరిటీ సిబ్బందిలో 36 మంది అగ్నిమాపక శాఖ విభాగానికి చెందిన సిబ్బంది ఉన్నారు. సెంట్రల్‌ ఇండస్ట్రీయల్‌ సెక్యూరిటీ ఫోర్స్‌లో ప్రస్తుతం లక్షా 70 మంది సిబ్బంది ఉన్నారు. కేంద్ర హోంశాఖ అధీనంలోని ఇది పని చేస్తుంది. ఢిల్లీలోని కేంద్ర ప్రభుత్వ కార్యాలయాలతో పాటు 68 విమానాశ్రయాలు, అణుశక్తి, ఢిల్లీ మెట్రో, ఏరోస్సేస్ కేంద్రాల వద్ద సీఐఎస్ఎప్ బలగాలు భద్రత నిర్వహిస్తున్నాయి. సీఐఎస్‌ఎఫ్‌కు చెందిన గవర్నమెంట్‌ బిల్డింగ్‌ సెక్యూరిటీయూనిట్‌ నిపుణులు, ఫైర్‌ యూనిట్‌ సభ్యులు ప్రస్తుత పార్లమెంట్ భద్రతా బృందాలతో కలిసి కొన్నిరోజుల క్రితం సర్వే చేపట్టారు. కేంద్ర హోం శాఖకు నివేదిక ఇచ్చిన తర్వాత...140 మంది సీఐఎస్ఎఫ్ బలగాలను మోహరించాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం నిర్ణయం తీసుకుంది. అందులో భాగంగా సీఐఎస్ఎఫ్ సిబ్బంది పార్లమెంట్ లో విధులు నిర్వహిస్తున్నారు.
UNION BUDGET -2024
మనదేశంలో మొట్టమొదటి బడ్జెట్‌ను 1947-48 సంవత్సరానికి ఆర్‌.కె. షణ్ముఖచెట్టి ప్రవేశపెట్టారు. మన మొదటి బడ్జెట్ ఎంతో తెలుసా.. ? 197కోట్లు..! ఇప్పుడు చిన్న మునిసిపాలిటీకి కూడా అంతకంటే ఎక్కువ బడ్జెట్ ఉంది. 1950-51 బడ్దెట్‌లో ప్రణాళికా సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. నీతి ఆయోగ్ ఏర్పడే వరకూ ప్రణాళికా సంఘమే దేశానికి మార్గనిర్దేశనం చేసింది.
- - - - - - - - - Advertisement - - - - - - - - -