70 years For Devadasu: "భారతీయ సినీ ప్రపంచంలో దేవదాసు అంటే అక్కినేని నాగేశ్వర రావు ఒక్కడే ." ఈ మాట అన్నది వేరే ఎవరో కాదు . లెజెండ్రీ నటుడు గా చరిత్రలో నిలిచిపోయిన దిలీప్ కుమార్ . 1955 లో ఆయన నటించిన దేవదాస్ (హిందీ ) సినిమా సూపర్ హిట్ అయి అందరూ తన దిలీప్ నటనను పొగుడుతున్నప్పుడు ఆయన అన్న మాటలు అవి . అంతకు రెండేళ్ల ముందు 1953లో వచ్చిన తెలుగు దేవదాసు లో అక్కినేని నటన ను తాను అందుకోలేక పోయానని పలు సందర్భాల్లో ఒప్పుకున్నారు దిలీప్ . అంతలా దేవదాసుగా ముద్ర వేశారు మన అక్కినేని .ఈ సినిమా వచ్చి నేటికి సరిగ్గా 70 ఏళ్ళు అయింది. ఇప్పటికీ దేవదాసు అంటే అక్కినేని ,పార్వతి అంటే సావిత్రి గుర్తు రావాల్సిందే . ఈ సినిమా అంతలా వాళ్ళ కెరీర్ ను పీక్ కు తీసుకెళ్లింది . అప్పటికే అక్కినేని బాలరాజు ,కీలుగుఱ్ఱం లాంటి హిట్ సినిమాల్లో నటించినా సూపర్ స్టార్ స్టేటస్ మాత్రం దేవదాసు తోనే వచ్చింది . అలాగే సావిత్రి కి కూడా ఈ సినిమా కెరీర్ లో టర్నింగ్ పాయింట్ అయింది. ఇక ఈ సినిమాకు దర్శకత్వం వేదాంతం రాఘవయ్య వహించారు . నిర్మాతగా డీఎల్ నారాయణ వ్యవహరించారు .
ట్రాజెడీ కింగ్ అండ్ క్వీన్ :
ఈ సినిమా ANR ,సావిత్రిలకు ఎలాంటి ఇమేజ్ ఇచ్చింది అంటే వాళ్ళ తరువాతి సినిమాల్లో చాలావరకూ ట్రాజెడీ లుగానే ఉండేవి . ఒకానొకదశలో అవంటే విసుగెత్తి పోయి అక్కినేని కావాలనే మిస్సమ్మ (1955) సినిమాలో చిన్నదైనా సరే కామెడీ పాత్ర ను చేసారు . అయిప్పటికీ ఆ తరువాత కూడా అనేక ట్రాజెడీ ఎండింగ్ ఉన్న సినిమాలను ఆయన చెయ్యాల్సి వచ్చింది .
మూలం -శరత్ చంద్ర రాసిన నవల :
బెంగాలీ రచయిత శరత్ చంద్ర చటోపాధ్యాయ (1876-1938) ఆనాటి సమాజం లోని అనేక అంశాలను ,మధ్యతరగతి జీవితాలను నవలలు గా మలుస్తూ దేశవ్యాప్తంగా ఎంతో పేరు తెచ్చుకున్నారు . ఆయన రాసిన నవలల ఆధారంగా 44 సినిమాలు వివిధ భాషల్లో రూపొందాయి . వాటిలో ముఖ్యమైనది దేవదాస్ . ఈ నవలను ఆయన 1917 లో మొదటిసారి పబ్లిష్ చేసారు . ఈ నవల ఎంతెలా జనం లోకి చొచ్చుకుపోయింది అంటే పురాణాలు ,చరిత్రలు కాకుండా భారతీయ భాషల్లో అత్యధికసార్లు సినిమాగా తీయబడ్డ కథగా రికార్డ్ సృష్టించింది . మొదటసారి గా 1928 లోనే సైలెంట్ సినిమాగా నరేష్ మిత్ర దర్శకత్వం లో రూపొందింది . తరువాత బెంగాలీ (1935 ),హిందుస్తానీ (1936 ) , అస్సామీ (1937) భాషల్లో పీసీ బారువా దర్శకత్వంలో తీశారు. తరువాత దీనిని తెలుగు ,తమిళ భాషల్లో 1953లో వేదాంతం రాఘవయ్య దర్శకత్వంలో అక్కినేని ,సావిత్రిలతో నిర్మించారు . ఆ తరువాత హిందీ లో 1955 లో దిలీప్ కుమార్ హీరోగా బిమల్ రాయ్ దర్శకత్వంలో మళ్ళీ రీమేక్ చేసారు . ఆ తరువాత కూడా అనేక సార్లు ,వివిధ భాషల్లో దేవదాస్ ను రీమేక్ చేస్తూనే వస్తున్నారు .
కథాంశం ఇదే :
దేవదాసు సినిమా కథ అందరికీ తెలిసిందే. రావులపల్లె జమీందారీ కుటుంబానికి చెందిన దేవదాసు ,వాళ్ళ పొరుగింటి పేదవాడైన నీలకంఠం కుమార్తె సావిత్రి చిన్ననాటి నుండే స్నేహితులు. చదువుకోసం పట్నం వెళ్లి పెద్దవాడై తిరిగివచ్చిన దేవదాసు ,సావిత్రిని పెళ్లి చేసుకోవాలనుకుంటాడు . సావిత్రి కుటుంబీకులు ఈ పెళ్లి గురించి దేవదాసు పెద్దలను అడగగా వాళ్ళు ఒప్పుకోరు . పైగా సావిత్రి కుటుంబం పేదరికాన్ని గురించి హేళన చేస్తారు. ఆకోపం తో సావిత్రి తండ్రి నీలకంఠం సావిత్రిని కూడా డబ్బున్న జమీందారిణి ని చేస్తా అంటూ ప్రతిజ్ఞ చేసి,భార్యపోయి పిల్లలున్న దు
నిజజీవిత కథే -దేవదాసు కు మూలం :
దేవదాస్ నవల రాసినప్పుడు చాలామంది ఇది శరత్ జీవితంలోనివో ,లేక వేరే వ్యక్తి జీవితం లోని సంఘటనల నుండి స్ఫూర్తి పొంది ఉంటాడని,దేవదాస్ అనే వ్యక్తి నిజంగానే ఎక్కడో ఉండేఉండొచ్చని ఊహాగానాలు చేసారు . అయితే శరత్ మాత్రం తాను నిజజీవిత పాత్ర నుండే స్ఫూర్తి పొందానని ,అయితే అది దేవదాస్ కాదు సావిత్రి అని చెప్పి షాక్ ఇచ్చారు . బెంగాల్ లోని హతిపోత గ్రామానికి చెందిన జమీందార్ భువన్ మోహన్ చౌదరి రెండవ భార్య జీవితం లోని ఘటనల ఆధారంగా దేవదాస్ రాసారని ప్రచారం లో ఉంది .
తెలుగు -తమిళ భాషల్లో ఒకేసారి నిర్మాణం :
ఈ సినిమాను తెలుగు తమిళ భాషల్లో ఒకేసారి నిర్మించారు . అయితే తెలుగులో దేవదాసు అనీ ,తమిళ్ లో దేవదాస్ అనీ పేరు పెట్టారు . రెండు భాషల్లోనూ అక్కినేని ,సావిత్రి లే నటించగా చంద్రముఖి గా మలయాళ నటి లలిత నటించారు . తెలుగు ,తమిళ్ రెండు వెర్షన్స్ కూ వేదాంతం రాఘవయ్య గారే దర్శకత్వం వహించారు . రెండు భాషలకూ సి.ఆర్. సుబ్బురామన్ సంగీత దర్శకత్వం వహించగా పాటలన్నీ క్లాసిక్స్ గా నిలిచిపోయాయి . "ఓ ... దేవదా " "పల్లెకు పోదాం .. పారును చూద్దాం " కుడి ఎడమైతే పొరబాటు లేదోయ్ " "జగమే మాయ " " అంతా భ్రాంతి యేనా " " అందం చూడవయా "ఇలా ప్రతీ పాట ఇప్పటికీ తెలుగువాళ్ళ మనస్సులో నిలిచిపోయాయి . ఇక ఈ సినిమా తెలుగులో 1953 జూన్ 26 న విడుదల కాగా తమిళ్ లో మాత్రం మూడు నెలల తరువాత 11 సెప్టెంబర్ 1953 న రిలీజ్ అయింది . రెండూ బ్లాక్ బస్టర్ హిట్స్ గా నిలిచాయి .
సావిత్రికి మొదటి చాయిస్ సావిత్రి కాదు :
సావిత్రి పాత్ర కు ముందు షావుకారు జానకి ని ఎంచుకున్నారు నిర్మాతలు . అయితే ఒక వారం షూటింగ్ అయ్యాక ఈ సినిమా తెలుగులో ఆడదాని చెప్పి నిర్మాతలు షూటింగ్ ఆపేసి శాంతి అనే వేరే సినిమా తీశారు . అది కాస్తా ప్లాప్ కావడంతో డీఎల్ నారాయణ దీనిని సొంతంగా నిర్మించారు . అప్పుడు షావుకారు జానకి పాత్రలోకి సావిత్రి వచ్చి చేరింది . అలాగే సినిమా చివర్లో చాలామంది సావిత్రి చనిపోతుంది అనుకుంటారు ,,కానీ పడిపోతుంది అంతే .
నటన కు క్రొత్త భాష్యం చెప్పిన ANR :
చాలామంది ఇప్పటికీ అక్కినేని ఈ సినిమాలో తాగుబోతుగా కనపడడానికి ఉపవాసాలు చేసి నటించాడు అనుకుంటారు గానీ అది అబద్దం . తనకు పెరుగన్నం తింటే నిద్ర వస్తుందని అందుకని ,రాత్రిపూట పెరుగు తిని ,నిద్ర వస్తున్న సమయంలో షూటింగ్ జరిపామని అందుకే కళ్ళు మూతలు పడిపోతూ తాగుబోతు లా స్క్రీన్ పై కనపడ్డానని అక్కినేని ఓ ఇంటర్వ్యూ లో చెప్పారు . అలాగే నటన అంటే ఆకలితో ఉన్న పాత్ర చెయ్యాలంటే కడుపు మాడ్చుకుని షూటింగ్ చేస్తే అది నటన అవ్వదనీ ,కేవలం కమిట్మెంట్ మాత్రమే అవుతుందని అనేవారు . కడుపునిండా తిని ఏమీ తినని వాడిలా కనపడడం కదా నటన అంటే అనేవారు అక్కినేని .
ఒక రీమేక్ -ఒక సీక్వెల్ -రెండూ ప్లాప్ లే :
దేవదాసు సినిమాను 21 ఏళ్ల తర్వాత 1974 లో విజయ నిర్మల దర్శకత్వంలో కృష్ణ హీరోగా దేవదాసు సినిమాను మళ్ళీ తెలుగులో రీమేక్ చేసారు .ఇందులో సావిత్రిగా విజయ నిర్మల ,చంద్రముఖిగా జయంతి నటించారు . ఆనాటి ఖర్చుల రీత్యా దానికి చాలా బడ్జెట్ కూడా పెట్టారు . అయితే సినిమా మాత్రం పాత దేవదాసు స్థాయిని అందుకోలేక పోయింది . అలాగే ,1978 లో దాసరి నారాయణ రావు దేవదాసు ను పునర్జన్మ కథగా మారుస్తూ ,దేవదాసు ,చంద్రముఖి లు మళ్ళీ జన్మించినట్టు కథను కొనసాగిస్తూ "దేవదాసు మళ్లీ పుట్టాడు " అనే సినిమాను ప్రయోగాత్మకంగా తీశారు . ఇందులో దేవదాసు పాత్రలో మళ్ళీ అక్కినేని ,చంద్రముఖి పాత్రలో వాణిశ్రీ నటించగా సావిత్రి పాత్రలో సావిత్రినే నటింపజేశారు. ఈ సినిమా కూడా పెద్దగా ఆడలేదు . కారణం ఒకటే .. దిలీప్ కుమార్ చెప్పినట్టు సినీ చరిత్రలో దేవదాసు అంటే అక్కినేని నాగేశ్వర రావు ఒక్కడే..!