Budget 2025 : భారతదేశంలో విద్యా రంగం సమాజ అభివృద్ధికి కీలకమైన అంశం. ప్రభుత్వ పాఠశాలల మౌలిక సదుపాయాల పెంపు, మెరిట్ ఆధారిత కళాశాల సబ్సిడీలను అందించడం ద్వారా విద్యా నాణ్యతను మెరుగుపరచడం, సమాన అవకాశాలను కల్పించడం సాధ్యమవుతుంది. ఫిబ్రవరి 1న బడ్జెట్ ప్రవేశ పెట్టనున్న నేపథ్యంలో కొందరు నిపుణులు కొన్ని ముఖ్యమైన సిఫార్సులు చేశారు.  అవేంటో చూద్దాం.


1. ప్రభుత్వ పాఠశాల మౌలిక సదుపాయాల పెంపు:
* భవనాలు, గదులు, సౌకర్యాలు: ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో భవనాలు, తరగతి గదులు, బాత్‌రూములు, తాగునీటి సౌకర్యాలు, కంప్యూటర్ ల్యాబ్‌లు, లైబ్రరీలు వంటి మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచడం ద్వారా విద్యార్థుల అభ్యసన సామర్థ్యాన్ని పెంచవచ్చు. ఉదాహరణకు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం 2024-25 బడ్జెట్‌లో పాఠశాల విద్య కోసం రూ.29,909 కోట్లను కేటాయించింది, ఇందులో మౌలిక సదుపాయాల మెరుగుదల కోసం ప్రత్యేక నిధులు ఉన్నాయి. 
* సాంకేతికత వినియోగం: సాంకేతికతను పాఠశాలల్లో ప్రవేశపెట్టి, డిజిటల్ విద్యా వనరులను అందించడం ద్వారా విద్యార్థుల అభ్యసన విధానంలో పాజిటివ్ మార్పులు తీసుకురావచ్చు.


2. మెరిట్ ఆధారిత కళాశాల సబ్సిడీలు:
* అర్హత ఆధారిత సబ్సిడీలు: ప్రభుత్వ పాఠశాలల విద్యార్థులకు మెరిట్ ఆధారితంగా కళాశాల సబ్సిడీలు అందించడం ద్వారా ప్రతిభావంతులైన విద్యార్థులకు ఆర్థిక సహాయం అందించవచ్చు. ఇది సమాన అవకాశాలను కల్పించడంలో సహాయపడుతుంది.
* ఆర్థిక సహాయం: అర్హత కలిగిన విద్యార్థులకు ఆర్థిక సహాయం అందించడం ద్వారా వారి విద్యాభ్యాసాన్ని కొనసాగించేందుకు ప్రోత్సాహం కల్పించవచ్చు.


Also Read: బడ్జెట్ పై కోటి ఆశలు పెట్టుకున్న ఈవీ రంగం.. మరి మంత్రిగారు కరుణించేనా ?


3. ప్రైవేట్-ప్రభుత్వ భాగస్వామ్యం (PPP):
* సహకారాలు: ప్రభుత్వం ప్రైవేట్ రంగంతో కలిసి పాఠశాలల మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచడం, విద్యా నాణ్యతను పెంచడం ద్వారా సమాజానికి లాభం చేకూర్చవచ్చు.
* నిధుల సమీకరణ: ప్రైవేట్ రంగం నిధులను సమీకరించడం ద్వారా ప్రభుత్వ పాఠశాలల అభివృద్ధికి సహాయం చేయవచ్చు.


4. వృత్తి విద్య (Vocational Education):
* వృత్తి కళాశాలలు: పోస్ట్-స్కూల్ విద్యలో వృత్తి కళాశాలలను స్థాపించడం ద్వారా విద్యార్థులకు నైపుణ్య ఆధారిత విద్యను అందించవచ్చు. ప్రభుత్వం ప్రైవేట్ సంస్థలకు సబ్సిడీలు అందించడం ద్వారా ఈ అవకాశాలను విస్తరించవచ్చు.


5. చిన్న పాఠశాలల సమీకరణ:
* సమీకరణ: చిన్న, ఆర్థికంగా స్థిరంగా లేని పాఠశాలలను సమీకరించడం ద్వారా విద్యా నాణ్యతను మెరుగుపరచవచ్చు.
* ప్రయాణ సౌకర్యాలు: విద్యార్థులకు మెరుగైన పాఠశాలలకు ప్రయాణ సౌకర్యాలను అందించడం ద్వారా వారి విద్యాభ్యాసాన్ని ప్రోత్సహించవచ్చు.


6. ఉచిత, నిర్భంద విద్య:
* చదువుకు ప్రోత్సాహం: 14 సంవత్సరాల వయస్సు వరకు విద్యను ఉచితంగా,  తప్పనిసరిగా చేయడం ద్వారా ప్రతి పిల్లవాడికి విద్యను అందించవచ్చు.
* పర్యవేక్షణ: విద్యార్థుల హాజరు,  అభ్యసనను పర్యవేక్షించడం ద్వారా విద్యా నాణ్యతను పెంచవచ్చు.


7. ఉపాధ్యాయుల శిక్షణ:
* శిక్షణ: ఉపాధ్యాయులకు నూతన విధానాలు, సాంకేతికత వినియోగం, విద్యా నాణ్యత పెంపు కోసం శిక్షణ ఇవ్వడం ద్వారా వారి పనితీరు మెరుగుపరచవచ్చు.
* పారితోషికం: ఉపాధ్యాయుల పనిబాధ్యతలను తగ్గించడం, వారి పారితోషికాన్ని పెంచడం ద్వారా వారి సంతృప్తిని పెంచవచ్చు.


8. నిధుల సమీకరణ:
* ప్రభుత్వ నిధులు: విద్యా రంగానికి కేటాయించే నిధులను పెంచడం ద్వారా పాఠశాలల అభివృద్ధికి సహాయం చేయవచ్చు.
* ప్రైవేట్ నిధులు: ప్రైవేట్ రంగం నుండి నిధులను సమీకరించడం ద్వారా పాఠశాలల మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచవచ్చు.


9. విద్యా నాణ్యత పర్యవేక్షణ:
* పర్యవేక్షణ: విద్యా నాణ్యతను పర్యవేక్షించడం, ఫలితాలను విశ్లేషించడం ద్వారా మెరుగుదల చర్యలను తీసుకోవచ్చు.
* ఫలితాలు: విద్యార్థుల ఫలితాలను పర్యవేక్షించడం ద్వారా విద్యా నాణ్యతను మెరుగుపరచవచ్చు.


Also Read: భారత బడ్జెట్‌లో బ్రిటిష్ సంప్రదాయానికి స్వస్థి - తేదీలు, సమయాల్లో విప్లవాత్మక మార్పులు