In Pics: జలియన్ వాలాబాగ్ నరమేధానికి 105 ఏళ్లు, సరిగ్గా 20 ఏళ్లకి ప్రతీకారం - ఫోటోలు

భారత స్వాతంత్య్ర ఉద్యమంలో అత్యంత దురాగతమైన సంఘటనల్లో జలియన్ వాలాబాగ్ నరమేధం ఒకటి.

అది 1919 ఏప్రిల్ 13. పంజాబీలకు ఎంతో పవిత్రమైన వైశాఖీ పండుగ పర్వదినం ఆ రోజు.

అలా వేలాది మంది ప్రజలు అమృత్ సర్ నగరంలోని జలియన్ వాలాబాగ్‌ తోటలో సమావేశం అయ్యారు.

బ్రిటీష్ పరిపాలకులు ప్రవేశ పెట్టిన క్రూరమైన రౌలత్ చట్టానికి వ్యతిరేకంగా నిరసనలు తెలిపారు.

అదే సమయంలో బ్రిగేడియర్ జనరల్ రేగినాల్డ్ డయర్ తన సైన్యంతో ఈ తోటలోకి చొరబడి విచక్షణా రహితంగా ఎటువంటి నోటీసులు ఇవ్వకుండా కాల్పులు జరిపాడు.

సాదారణ భారత పౌరుల మీద తుపాకులతో కాల్పులు కురిపించారు. 10 నిమిషాలు పాటు 50 మంది సైనికులతో 1,650 రౌండ్లు కాల్పులు జరిపారు.

అలా ఈ దుర్ఘటనలో అధికారికంగా 379 తమ ప్రాణాలు కోల్పోయారు. వేలాది మంది గాయలు పాలయ్యారు.

కాంపౌండ్ చుట్టూ ఇటుక గోడ ఉండడం అక్కడి నుంచి తప్పించుకునేందుకు మార్గం లేకపోవడం కారణంగా చాలా మంది మరణించారు.

ఆ ప్రాంగణం మొత్తానికి ఒకే ద్వారం.. అందులోనూ రాకపోకలకు చిన్న ద్వారం ద్వారా మాత్రమే ఉంది. దీంతో జనాలు బయటకు పోలేకపోయారు.

జనరల్ రెజినాల్డ్ డాటర్ డయర్ తన సైన్యంతో కలిసి ప్రవేశ ద్వారాలు మూసి వేసి ఈ మారణ హోమానికి తెగబడ్డారు.

అప్పటి లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ ఆఫ్ పంజాబ్ మైఖెల్ ఓ డయర్ ఈ ఘటనకు ముఖ్య బాధ్యుడు.

ఈ ఘటన జరిగిన 20 ఏళ్ళ తరువాత 1940 లో స్వాతంత్ర సమర యోధుడు అయిన ఉద్దం సింగ్ ఆ ముఖ్య బాధ్యుడిపై ప్రతీకారం తీర్చుకున్నారు.

అప్పటి లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ అయిన మైఖైల్ ఓ డయర్ ను లండన్ లోని కాక్స్‌టన్‌ హాల్‌ లో తుపాకీ తో గురి పెట్టి కాల్చి.. 20 ఏళ్ళ తరువాత జలియన్ వాలాబాగ్ నరమేధానికి ప్రతీకారం తీర్చుకున్నాడు.

సామాన్య పౌరులపై బ్రిటీష్ సైన్యం జరుపుతున్న నరమేధం