PM Pranam Scheme:
వ్యవసాయంలో రసాయన ఎరువుల వినియోగాన్ని తగ్గించేలా రాష్ట్రాలను ప్రోత్సహించేందుకు మరియు వ్యవసాయ నిర్వహణలో ప్రత్యామ్నాయ పోషకాలను వినియోగించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం పీఎం ప్రణామ్ అనే కొత్త పథకాన్ని ప్రారంభించాలని చూస్తోంది. ఈ పథకం ద్వారా రసాయన ఎరువులపై సబ్సిడీల భారాన్ని తగ్గించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఈ ఎరువులపై సబ్సిడీ భారం 2022- 2023 నాటికి 2.25 లక్షల కోట్లకు పెరుగుతుందని అంచనా. ఇది గత సంవత్సరం (1.62 లక్షల కోట్లు) కంటే 39 శాతం ఎక్కువ.
పీఎం ప్రణామ్ పథకం అంటే ఏమిటి?
సబ్సిడీ పొదుపులో 50 శాతం ఆదా చేసే రాష్ట్రంలో పీఎం ప్రణామ్ పథకాన్ని ప్రారంభించాలని భారత ప్రభుత్వం యోచిస్తోంది. గత ఐదేళ్లలో మొత్తం ఎరువుల వినియోగం గణనీయంగా పెరిగింది. దీని ప్రకారం.. ప్రత్యామ్నాయ ఎరువులు తయారు చేసుకునేందుకు అవసరమైన సాంకేతికతను స్వీకరించడానికి.. వాటి ఉత్పత్తి సౌకర్యాల కల్పనకు రాష్ట్రం 70 శాతం ఖర్చుచేయాలి. మిగిలిన 30 శాతం రైతులు, స్వయం సహాయక సంస్థలు, పంచాయతీలకు మద్దతుగా ఇవ్వడానికి ఉపయోగించుకోవచ్చు.
దాని ద్వారా నిధులు
ఒక సంవత్సరంలో రసాయనిక ఎరువుల వినియోగంలో రాష్ట్రం పెరుగుదల లేదా తగ్గుదలకు, గత 3 సంవత్సరాలలో దాని సగటు వినియోగానికి మధ్య తేడా చూపించాలని ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఎరువుల మంత్రిత్వ శాఖకు డ్యాష్ బోర్డు అయిన ఐ.ఎఫ్.ఎం.ఎస్ ను ఉపయోగించి ప్రభుత్వం దీన్నినిర్వహిస్తుంది. పీఎం ప్రాణమ్ పథకానికి ప్రత్యేక బడ్జెట్ ఉండకపోవడం ఆసక్తికరంగా మారింది. వివిధ పథకాల కింద ఎరువుల శాఖ అందించే "ప్రస్తుత ఎరువుల సబ్సిడీ యొక్క పొదుపు" ద్వారా ఈ పథకానికి నిధులు సమకూరుస్తారు.
భారతదేశంలో ఎరువుల వినియోగం
దేశంలో ఎరువుల వినియోగంపై ఆగస్టు 5 న లోక్ సభలో రసాయనాలు మరియు ఎరువుల సహాయ మంత్రి భగవంత్ ఖుబా సమాచారం అందించారు. దాని ప్రకారం, నాలుగు ఎరువులైన యూరియా, డీఏపీ (డై-అమ్మోనియం ఫాస్ఫేట్), ఎంఓపీ (మ్యూరియేట్ ఆఫ్ పొటాష్), ఎన్ పీకే (నైట్రోజన్, ఫాస్పరస్ మరియు పొటాషియం) డిమాండ్ గత 5 సంవత్సరాలలో 21% పెరిగింది, ఇది 2017-17 లో 528.86 లక్షల మెట్రిక్ టన్నుల నుంచి 2020- 2021 లో 640.27 లక్షల మెట్రిక్ టన్నులకు పెరిగింది.
డీఏపీ (డీ- అమ్మోనియం ఫాస్ఫేట్) 2017-18 సంవత్సరాలలో 98.77 ఎల్ఎమ్ టీ నుంచి 2021-22 లో 123.9 ఎల్ఎమ్ టీకు అంటే 25.44 శాతం పెరిగింది. భారతదేశంలో, ఎక్కువగా ఉపయోగించే రసాయన ఎరువు యూరియా. యూరియా 2017-18లో 298 ఎల్ఎంటీ నుంచి 2021-22 నాటికి 356.53కు పెరిగింది.
పెరుగుతున్న ఎరువుల ధరలు, వినియోగం
ఎరువుల ధరలు పెరుగుతున్నప్పటికీ రైతులను పెరుగుదల నుంచి ఆదుకుంటున్నామని ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ అన్నారు. బడ్జెట్ లో ఎరువుల సబ్సిడీ రూ.1.05 లక్షల కోట్లకు అదనంగా రూ.1.10 లక్షల కోట్లు కేటాయించారు. అధికారిక రికార్డుల ప్రకారం, భారత ప్రభుత్వం 2021-22 కేంద్ర బడ్జెట్లో ఎరువుల సబ్సిడీ కోసం రూ .79,530 కోట్లు ప్రకటించింది. సవరించిన అంచనాల్లో (ఆర్ఈ) ఈ లావాదేవీ రూ.1.40 లక్షల కోట్లకు చేరింది. 2021-2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఈ మొత్తం సుమారు రూ.1.62 లక్షల కోట్లకు చేరుకుంది. 2022-2023లో భారత ప్రభుత్వానికి బడ్జెట్ రూ.1.05 లక్షల కోట్లు. అయితే, వార్షిక సబ్సిడీ మొత్తం రూ .2.25 లక్షల కోట్లకు మించి ఉండవచ్చని ఎరువుల మంత్రి తెలిపారు.
పీఎమ్ ప్రణామ్ పథకం యొక్క ప్రస్తుత స్థితి
పీఎం-ప్రణామ్ పథకం ప్రణాళికను రసాయనాలు మరియు ఎరువుల మంత్రిత్వ శాఖ ప్రతిపాదించింది, వ్యవసాయ జాతీయ సదస్సులో భాగంగా సెప్టెంబర్ 7న ఉన్నతాధికారులు దీనిపై చర్చించారు. ఈ ప్రణాళికపై ప్రభుత్వం ఇప్పటికే అంతర మంత్రిత్వ శాఖల చర్చలను ప్రారంభించింది. కచేరీ విభాగం అభిప్రాయాలను చేర్చిన తర్వాత, పీఎం ప్రాణం పథకం ముసాయిదాను ఖరారు చేస్తారు.