మానవ జీవితానికి అతి ముఖ్యమైనవి పీల్చే గాలి, తాగే నీరు. ఈ రెండు లేకపోతే మానవ మనుగడ లేదని చెప్పుకోవచ్చు. భూమ్మీద మనుషులకు కావాల్సినంత గాలి, తాగేందుకు నీరు పుష్కలంగా లభిస్తుంది. పరిశోధనల కోసం అంతరిక్షకేంద్రానికి వెళ్లే వ్యోమగాములకు మాత్రం అక్కడ నీరు, గాలి అస్సలే దొరకదు. అందుకే, భూమి మీది నుంచే కావాల్సినంత నీరు, ఆక్సీజన్ ను మోసుకెళ్తారు. అప్పుడప్పుడు కార్గో స్పేస్ క్రాఫ్ట్ ద్వారా వీటిని అంతరిక్ష కేంద్రానికి పంపిస్తారు. ఇంటర్నేషనల్ స్పేస్ స్టేషన్ లో ఉండే సిబ్బంది అవసరాల కోసం రోజుకు గాలన్ నీరు కావాలి. రెండు సంవత్సరాల పాటు కొనసాగే మార్స్‌ మిషన్ లాంటి అంతరిక్ష యాత్రలకు నీటి అవసరం ఇంకా ఎక్కువే ఉంటుంది.
అంతరిక్ష కేంద్రంలో నీటి కష్టాలు తీరినట్లేనా?
అంతరిక్ష కేంద్రంలో నీటి సమస్యను పరిష్కరించేందుకు చాలా కాలంగా శాస్త్రవేత్తలు, వ్యోమగాములు చాలా కాలంగా ప్రయత్నాలు చేస్తున్నారు. సొంతంగా అక్కడే స్వచ్ఛమైన నీటిని ఉత్పత్తి చేసుకోవడంతో పాటు ఆహారాన్ని పొందేందుకు మార్గాలను అన్వేషిస్తున్నారు. ఈ దిశగా తొలి అడుగు వేసింది నాసా. పర్యావరణ నియంత్రణ, లైఫ్ సపోర్టు సిస్టమ్(ECLSS)ను డెవలప్ చేస్తోంది. ఇది ఆహారం, గాలి, నీరు లాంటి వినియోగ వస్తువులను రీసైకిలింగ్ చేస్తుంది. వాస్తవానికి చాలా కాలం కొనసాగే అంతరిక్ష పరిశోధన కోసం వెళ్లే వ్యోమగాములు, సిబ్బంది తీసుకెళ్లే నీరు కచ్చితంగా 98 శాతం వరకు పునరుద్దరణ జరగాలి. ఇటీవల, ECLSS ఆ లక్ష్యాన్ని సాధించగలదని నిరూపించింది. నీటి రీసైక్లింగ్ లో కీలక మైలు రాయిని దాటింది.
అంతరిక్ష కేంద్రంలో నీటిని ఎలా తయారు చేశారంటే?
అంతరిక్ష కేంద్రంలో ECLSS పద్దతి ద్వారా సురక్షితమైన నీటిని తయారు చేస్తున్నారు పరిశోధకులు. ఇందులో వాటర్ రికవరీ సిస్టమ్ ముందుగా మురుగు నీటిని సేకరిస్తుంది. స్పేస్ స్టేషన్ లోని స్టాఫ్ శ్వాస, చెమట నుంచి క్యాబిన్ గాలిలోకి విడుదలయ్యే తేమను సంగ్రహించే అధునాతన డీహ్యూమిడిఫైయర్‌లను కలిగి ఉంటుంది. ఇది సేకరించిన నీటిని తాగేందుకు అనుకూలమైనదిగా మార్చేవాటర్ ప్రాసెసర్ అసెంబ్లీ (WPA)కి పంపబడుతుంది. అటు యూరిన్ ప్రాసెసర్ అసెంబ్లీ (UPA) వాక్యూమ్ డిస్టిలేషన్ ఉపయోగించి మూత్రం నుండి నీటిని తిరిగి పొందేలా చేస్తుంది. బ్రైన్ ప్రాసెసర్ అసెంబ్లీ (BPA) మిగిలిన మురుగునీటిని వెలికితీసేందుకు UPAకి జోడించబడింది. BPA ప్రత్యేక మెమ్బ్రేన్ టెక్నాలజీని ఉపయోగిస్తుంది. నీటిని ఆవిరి చేయడానికి ఉప్పునీరుపై వెచ్చని, పొడి గాలి వీచేలా చేస్తుంది. ఆ ప్రక్రియ తేమతో కూడిన గాలిని తయారు చేస్తుంది. ఈ ప్రక్రియలో స్వచ్ఛమైన తాగు నీరు లభిస్తుంది. ఈ వ్యవస్థ సూక్ష్మజీవుల పెరుగుదలను నిరోధించడానికి నీటిలో అయోడిన్‌ను యాడ్ చేస్తుంది. ఆ తర్వాత ఈ నీరు తాగేందుకు అనుకూలంగా మారుతుంది. మొత్తంగా BPA వ్యవస్థ 98% నీటి పునరుద్ధరణ లక్ష్యాన్ని సాధించడంలో కీలక పాత్ర పోషించింది.
నీటి తయారీలో పురోగతి పట్ల పరిశోధకుల హర్షం
అంతరిక్ష కేంద్రంలో నీటి తయారీలో అనుకున్న లక్ష్యాన్ని సాధించడం పట్ల ECLSS నీటి నిర్వాహకుడు జిల్ విలియమ్సన్ సంతోషం వ్యక్తం చేశారు. "ఇక్కడ నీటి ప్రాసెసింగ్ ప్రాథమికంగా కొన్ని భూసంబంధమైన నీటి శుద్ధి వ్యవస్థలను పోలి ఉంటుంది. మైక్రోగ్రావిటీ ద్వారానే నీరు స్వచ్ఛంగా మార్చబడుతుంది. ఇక్కడి సిబ్బంది మూత్రం ద్వారా వచ్చిన నీటిని తాగుతున్నారు అనుకోవద్దు. ఈ నీరు భూమి మీద మనం తాగే దానికంటే పరిశుభ్రంగా ఉండేలా, శుద్ధి చేయబడుతుంది. అత్యంత పరిశుభ్రమైన నీటిని తాగుతున్నారు. తాగు నీటి ఉత్పత్తిలో సక్సెస్ అయినట్లే మేం భావిస్తున్నాం” అని తెలిపారు.
Read Also: డేటింగ్ కోసం తగిన జోడీ కావాలా? మీకెందుకు అంత శ్రమ, AI వెతికి పెడుతుంది