'రామాయణం' ముగిసేది రావణ సంహారంతోనే అని అందరికీ తెలిసిన విషయమే. కానీ రావణుడు కొన ఊపిరితో ఉన్నప్పుడు రాముడు అతని తమ్ముడైన లక్ష్మణుడితో బ్రాహ్మణుల్లో మంచి పండితుల్లో ఒకడైన రావణబ్రహ్మ దగ్గరకు వెళ్లి నాలుగు మించి విషయాలు తెలుసుకుని రమ్మని పంపిస్తాడు. అన్నమాటను గౌరవించి లక్ష్మణుడు ..కొనఊపిరితో ఉన్న రావణుడి దగ్గరకు వెళతాడు.  అప్పుడు రావణుడు చెప్పిన విషయాలివే..


Also Read: శ్రీరాముడు నవమి రోజే ఎందుకు జన్మించాడు, ఆ తిథికి ఉన్న ప్రత్యేకత ఏంటి



  • మన రథ సారథితో, పాలవాడితో, వంటవాడితో, నీ సోదరులతో ఎప్పుడూ స్నేహంగా మెలగాలి...వాళ్ళతో శతృత్వం పెట్టుకుంటే వారు ఎప్పుడైనా ఎట్నుంచి అయినా మనకు హాని చేస్తారు. ఒక్కొక్క సమయంలో వాళ్ళు మన ప్రాణాలను తియ్యడానికి కూడా వెనుకాడరు. ( సోదరుడైన విభీషణుడిని దూరం చేసుకుని రావణుడు కష్టాలు కోరి తెచ్చుకున్నాడు)  

  • నీతో ఉంటూ నిన్న విమర్శించే వారిపై నువ్వు ఎక్కువ నమ్మకం పెట్టుకో కానీ నిన్ను పొగిడే వారిని అస్సలు నమ్మకూడదు ( ఈ విషయం అర్థంకాకే ఎవరు మనవారో, ఎవరు బయటివారో, ఎవరు మన మంచికోరుకుంటున్నారో,ఎవరు ముంచేవారో తెలుసుకోలేకపోతున్నారు)

  • ఎప్పుడు విజయం నిన్నే వరిస్తుంది కదా అని ఎప్పుడూ నువ్వే గెలుస్తావని అనుకోకు ( నీ గెలుపుపై నీకు ఓవర్ కాన్ఫిడెన్స్ వద్దు)

  •  నీ శత్రువు చిన్నవాడు అని తక్కువ అంచనా వేయకు. ఎవరి వెనుక ఎంత బలం ఉందో ఎవరికి తెలుసు. నేను హనుమంతుడిని కోతే కదా అని తక్కువ అంచనా వేసి చివరికి ప్రాణాల మీదకు తెచ్చుకున్నాను.  

  • రాజు యుద్ధంలో గెలవాలని కోరిక ఉండాలి కానీ ఎప్పటికీ అత్యాశపరుడై ఉండకూడదు. ( గెలవాలి అనుకోవడం వేరు ఎదుటివారు నాశనం అయిపోవాలి అనుకోవడం వేరు...ఈ రెండింటి మధ్య ఉన్న స్వల్ప వ్యత్యాసం గమనించిన వారే నిజమైన విజేత)

  • దేవుడిని ప్రేమించు లేదా ద్వేషించు.... కానీ ఏదైనా కూడా అపారమైన ధృఢ నిశ్చయంతో ఉండాలి. ( ఈ తరంలో దేవుడున్నాడు, లేడని రెండు రకాల విషయాలపై వితండం వాదం చేసేవారికి వర్తిస్తుంది ఇది ఎందుకంటే దేవుడున్నాడు లేడన్న విషయంలో ఎవరి వాదన వారిది. వాళ్లు దాన్ని బలంగా నమ్మడంలో తప్పులేదు కానీ ఎదుటి వారి అభిప్రాయాన్ని తప్పుపట్టడం తప్పు)

  • ఇతరులకు, సైన్యానికి అవకాశం ఇచ్చి రాజు అలిసిపోకుండా పోరాడితేనే విజయం సొంతం అవుతుంది. ( ఈ విషయంలో రాజకీయాలు, కార్యాలయాల్లో బాస్ లకు వర్తిస్తుంది. అన్నింటా తామే కనిపించాలనే ఉద్దేశంతో పనంతా తామే చేసేసుకుంటారు, కొందరైతే క్రిడిట్ ఎవ్వరికీ దక్కకూడదనే ఉద్దేశంతో అన్నింట్లోనూ హడావుడి చేస్తారు. కానీ రాజు మీన్స్ బాస్ అలసిపోకుండా తన టీమ్ తో సరైన వర్క్ చేయించాలి, ఎక్కడ తగ్గాలో ఎక్కడ నెగ్గాలో తెలిసినప్పుడే విజయం సొంతం అవుతుంది)


ఈ విషయాలు లక్ష్మణుడికి చెబుతూ ప్రాణాలు విడిచాడు రావణుడు. అయితే రావణుడు చెప్పిన మాటలు కేవలం పురాణాల్లో వారికి మాత్రమే కాదు ఈ తరానికి, పాలకులకు కూడా వర్తిస్తాయనేందుకే కొంతలో కొంత వివరణ. 


Also Read: ఈ లక్షణాలుంటే మీరు కూడా రాముడే-దేవుడే