ED Raid: ఇన్‌స్టంట్‌ లోన్స్‌, డిజిటల్‌ లోన్స్‌.. పేరు ఏదైనా, తీసుకున్నవాడి పీకల మీదకు వస్తోందా అప్పు. 3 నిమిషాల్లో లోన్ ఇస్తామంటూ కబుర్లు చెప్పి, వసూలు చేసే సమయంలో మాత్రం 3 చెరువుల నీళ్లు తాగిస్తున్నాయి స్మార్ట్ఫోన్ బేస్డ్ లోన్ యాప్స్‌. రూపాయికే రుణాలంటూ ఆశ చూపి, తీర్చే సమయానికి అసలు కంటే వడ్డీనే ఎక్కువగా పిండేస్తున్నాయి. అంతేకాదు, లోన్ వసూళ్లను ఔట్‌సోర్సింగ్‌కు అప్పగించి, వాళ్లతో గూండాగిరీ చేయిస్తున్నాయి. ఇవన్నీ దాదాపుగా చైనా యాప్సే కావడం విశేషం. ఈ మొబైల్ యాప్‌ లోన్స్‌ వసూళ్ల దందాలపై ఫిర్యాదులు పెరిగి పోవడంతో ఒకవైపు ఎన్ఫోర్స్మెంట్ డైరెక్టరేట్ (ఈడీ), మరోవైపు రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) దర్యాప్తులు చేపట్టాయి.
అక్రమ లోన్లను ఈడీ సీరియస్‌గా తీసుకుంది. శుక్రవారం, బెంగళూరులోని రజోర్‌పే, పేటీఎం, క్యాష్‌ఫ్రీ వంటి ఆన్లైన్ పేమెంట్‌ గేట్‌వేల కార్యాలయాల్లో ఈడీ అధికారులు తనిఖీలు చేశారు. మొత్తం ఆరు ప్రాంతాల్లో సోదాలు జరిగాయి.
చైనా సంస్థలు లేదా చైనీస్‌ వ్యక్తులు నియంత్రిస్తున్న "చట్టవిరుద్ధ" ఇన్‌స్టాంట్‌ స్మార్ట్ఫోన్ బేస్డ్ రుణాలపై కొనసాగుతున్న విచారణలో భాగంగా సోదాలు నిర్వహించామని ఎన్ఫోర్స్మెంట్ డైరెక్టరేట్ ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది. సెర్చ్ ఆపరేషన్ కొనసాగుతోందని కూడా వెల్లడించింది.
చైనా వ్యక్తుల నియంత్రిస్తున్న ఈ సంస్థల మర్చంట్‌ ఐడీలు, బ్యాంకు ఖాతాల్లో ఉన్న ఉంచిన రూ.17 కోట్ల విలువైన నిధులను స్వాధీనం చేసుకుంది.
లోన్ యాప్స్‌ నిర్వహణ కోసం భారతీయులకు సంబంధించిన నకిలీ పత్రాలను ఉపయోగించారు. ఆ పత్రాల్లో ఉన్న పేర్లను డైరెక్టర్లుగా చూపి, అక్రమ ఆర్జనకు తెర తీశారు. ఈ సంస్థలన్నీ చైనా వ్యక్తుల నియంత్రణలో నడుస్తున్నాయని ఈడీ తెలిపింది. అంతేకాదు, కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ వెబ్‌సైట్‌లో లేదా ఆయా సంస్థలు పేర్కొన్న చిరునామాలకు వెళ్లి చూస్తే అక్కడేమీ ఉండదు. ఇచ్చిన చిరునామాల నుంచి అవి పనిచేయవు, ఎందుకంటే అవన్నీ నకిలీ అడ్రస్‌లుగా ఏజెన్సీ పేర్కొంది.
బెంగళూరులో, మొబైల్ లోన్ యాప్స్‌ ద్వారా రుణాలు తీసుకుని, సదరు యాజమాన్యాలు లేదా వసూళ్ల గ్యాంగ్‌ చేతుల్లో దోపిడీకి, వేధింపులకు, అవమానాలకు గురైన బాధితులు అనేక సంస్థలు లేదా వ్యక్తుల మీద ఇప్పటికే పోలీసులకు అనేక ఫిర్యాదులు చేశారు. బెంగళూరు పోలీస్‌ సైబర్ క్రైమ్ స్టేషన్‌లో దాఖలయిన కనీసం 18 ఎఫ్‌ఐఆర్‌ల ఆధారంగా ఈడీ దర్యాప్తు చేస్తోంది. దీనిని మనీలాండరింగ్ కేసుగా అభివర్ణించింది.
రుణగ్రహీతల ప్రయోజనాలను కాపాడేందుకు ఆర్‌బీఐ దర్యాప్తు కూడా కొనసాగుతోంది. దీనిలో భాగంగా, కొత్తగా తీసుకొచ్చిన నిబంధనలను పాటించి తీరాల్సిందేనని అన్ని బ్యాంకింగేతర ఆర్థిక సంస్థలను (ఎన్‌బీఎఫ్‌సీలు) ఆర్‌బీఐ ఆదేశించింది. కొత్తగా ఇచ్చే లోన్లేగాక, ఇప్పటికే ఇచ్చిన రుణాలను కూడా కొత్త నిబంధనల పరిధిలోకి మార్చాలని స్పష్టం చేసింది. పాత లోన్లను నవంబరు 30లోగా కొత్త మార్గదర్శకాల కిందకు తీసుకురావాలని గడువు విధించింది.
కొత్త నిబంధనల ప్రకారం, ఒక బ్యాంకు లేదా ఎన్‌బీఎఫ్‌సీ ఇచ్చే రుణాలను నేరుగా రుణగ్రహీత బ్యాంక్‌ ఖాతాలోనే జమ చేయాలి తప్ప ఆన్లైన్ పేమెంట్స్‌ గేట్‌ల ద్వారా మళ్లించకూడదు. బ్యాంకు లేదా ఎన్‌బీఎఫ్‌సీ మధ్యే రుణ వ్యవహారం జరగాలి తప్ప, మధ్యలో రుణ సేవల సంస్థలను (ఎల్‌ఎస్‌పీ) తీసుకురాకూడదు. ఎల్‌ఎస్‌పీలకు చెల్లించే ఫీజులను బ్యాంకులు, ఎన్‌బీఎఫ్‌సీలే భరించాలి, ఆ మొత్తం కోసం రుణగ్రహీత జేబుకు చిల్లు పెట్టకూడదు.