Telangana Local Elections:తెలంగాణలో స్థానిక సంస్థల ఎన్నికల నిర్వహణకు సంబంధించి అత్యంత వేగవంతమైన, పక్కా వ్యూహంతో ముందుకు ప్రభుత్వం ప్లాన్ చేస్తోంది. ఎన్నికల నిర్వహణకు అత్యంత కీలకమైన అంశం అంటే, వెనుకబడిన తరగతులకు 42 శాతం రిజర్వేషన్లు కల్పించేందుకు ఉద్దేశించిన ప్రత్యేక జీవోను (GO) గురువారం లేదా శుక్రవారం విడుదల చేయడానికి సిద్ధమైంది. ఈ నిర్ణయంతో గత కొంతకాలంగా అనిశ్చితిలో ఉన్న స్థానిక సంస్థల సమరానికి ఎట్టకేలకు రంగం సిద్ధమైనట్టే.
జీవో జారీలో పక్కా వ్యూహం
బీసీలకు 42 శాతం రిజర్వేషన్లు కల్పించేందుకు ప్రత్యేక ఉత్తర్వును విడుదల చేయాలని ప్రభుత్వం కసరత్తు కొనసాగిస్తోంది. ఈ జీవో విడుదలైన వెంటనే, ఎన్నికల నిర్వహణకు తాము సిద్ధంగా ఉన్నామంటూ ప్రభుత్వం రాష్ట్ర ఎన్నికల సంఘానికి లేఖ రాయనుంది. ఆ తర్వాత రాష్ట్ర ఎన్నికల సంఘం ఆగమేఘాలపై ఎన్నికల షెడ్యూల్ను జారీ చేసే అవకాశాలు ఉన్నాయని, ఆ మరుసటి రోజే నోటిఫికేషన్ కూడా వెలువడవచ్చునని తెలుస్తోంది.
ఈ జీవో జారీలో ఒక కీలకమైన ప్రక్రియ ఇమిడి ఉంది. ముందుగా, విద్యా, ఉపాధి రంగాల్లో 42 శాతం రిజర్వేషన్లు కల్పిస్తూ బీసీ సంక్షేమశాఖ లేదా ప్రణాళిక శాఖ ఒక జీవోను జారీ చేసే అవకాశం ఉందని సమాచారం. ఆ తర్వాతే, పంచాయతీరాజ్, గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ స్థానిక సంస్థల్లో రిజర్వేషన్లకు సంబంధించిన జీవోను ఇవ్వాల్సి ఉంటుందని తెలుస్తోంది. అయితే, ఈ రెండు జీవోలు కూడా వెంటవెంటనే వెలువడే అవకాశాలను కొట్టిపారేయలేమని అధికారవర్గాలు పేర్కొంటున్నాయి. స్థానిక సంస్థల్లో రిజర్వేషన్లు కల్పించేందుకు ఉద్దేశించిన ఈ ఉత్తర్వులను 2018 పంచాయతీరాజ్ చట్టంలో చేసిన సవరణలకు అనుగుణంగా ప్రభుత్వం విడుదల చేయనుంది.
పకడ్బందీగా రిజర్వేషన్ల ప్రక్రియ
ఈ ఎన్నికల సన్నాహాల్లో రిజర్వేషన్ల ఖరారును అత్యంత పకడ్బందీగా పూర్తి చేయాలని చూస్తున్నారు. వార్డు సభ్యుల స్థానం నుంచి జడ్పీ చైర్పర్సన్ వరకు అన్ని స్థానాలకు ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీలకు కేటాయించే సీట్లను ఆయా సామాజిక వర్గాల జనాభా శాతాన్ని బట్టి ఇప్పటికే ఖరారు చేశారు.
ఈ ప్రక్రియలో పారదర్శకత కోసం ప్రభుత్వం తీసుకున్న చర్యలు
1. రిజర్వేషన్ల ఖరారు సమీక్ష: రిజర్వేషన్ల ఖరారులో ఏమైనా తప్పొప్పులు ఉంటే సరిచూసుకునేందుకు బుధవారం వరకు జిల్లాల కలెక్టర్లకు ప్రభుత్వం అవకాశం కల్పించింది.
2. వివరాల పరిశీలన: ఆ మేరకు కలెక్టర్లు ఖరారైన రిజర్వేషన్లు, జనాభా, సామాజిక వర్గాల వివరాలను మరోసారి పరిశీలించారు.
3. గోప్యత, నివేదన: ఈ వివరాలన్నింటినీ సీల్డ్ కవర్లలో భద్రపరిచి ఉంచగా, ఒక సెట్ను బుధవారం రాత్రి ప్రభుత్వానికి అందజేశారు.
4. అధికారుల కసరత్తు: ఈ అందిన సమాచారాన్ని పంచాయతీరాజ్ శాఖ క్రోడీకరించి, గురువారం సాయంత్రానికి సమగ్ర నివేదికలను ప్రభుత్వానికి అందించనుంది.
5. అధికారిక పర్యవేక్షణ: బుధవారం సచివాలయంలోని పంచాయతీరాజ్ ముఖ్య కార్యదర్శి కార్యాలయంలో పీఆర్ఆర్డీ డైరెక్టర్, ఇతర అధికారులు జీవో జారీకి అవసరమైన కసరత్తును నిర్వహించారు. అంతకుముందు జిల్లా స్థాయిలో జరిగిన రిజర్వేషన్ల ఖరారు కసరత్తును కూడా సీఎస్, పంచాయతీరాజ్ శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి, పీఆర్ఆర్డీ డైరెక్టర్ ఎప్పటికప్పుడు సమీక్షించినట్టు తెలుస్తోంది.
రిజర్వేషన్ల గణాంక వివరాలు: ఎస్టీ, ఎస్సీ రిజర్వేషన్లను 2011 జనాభా లెక్కల ఆధారంగా ఖరారు చేశారు. అయితే, బీసీ రిజర్వేషన్లను కులగణన (ఎస్ఈఈఈపీసీ) సర్వే 2024 ప్రకారం పూర్తి చేశారు. అంతేకాకుండా, షెడ్యూల్డ్ ఏరియాల్లో రిజర్వేషన్ సీట్లన్నీ కూడా ఎస్టీల జనాభా నిష్పత్తికి అనుగుణంగా, మొత్తం సీట్లలో 50 శాతానికి తగ్గకుండా చేశారు. అన్ని కేటగిరీలలో మహిళలకు 50 శాతం రిజర్వేషన్లు వర్తింపజేయడం జరిగింది.
ఎన్నికల యంత్రాంగం రెడీ
ఎన్నికల నిర్వహణకు సంబంధించిన లాజిస్టికల్ ఏర్పాట్లను ముమ్మరం చేయడం ప్రభుత్వ వ్యూహంలో అత్యంత కీలక భాగం. ఇది యంత్రాంగం సంసిద్ధతను తెలియజేస్తుంది:
1. కేంద్రాల సంసిద్ధత: గ్రామ, మండల, జడ్పీటీసీల వారీగా పోలింగ్ మరియు కౌంటింగ్ కేంద్రాల వివరాలను సిద్ధం చేశారు.
2. అధికారుల నియామకం: ఆయా కేంద్రాలకు అవసరమైన రిటర్నింగ్ అధికారులు (ROs), అసిస్టెంట్ రిటర్నింగ్ అధికారులు, సామగ్రి, మరియు యంత్రాంగానికి సంబంధించిన జాబితాలు కూడా సిద్ధమయ్యాయి.
3. శిక్షణా సూచనలు: ఎన్నికల నిర్వహణకు అవసరమైన శిక్షణకు సిద్ధంగా ఉండాలంటూ పంచాయతీరాజ్ శాఖ నుంచి జిల్లా కలెక్టర్లకు, ఎంపీడీవోలు సహా ఇతర అధికార యంత్రాంగానికి బుధవారం సాయంత్రం సందేశాలు వెళ్లాయి.
4. సామగ్రి పంపిణీ: గ్రామాల వారీగా అవసరమైన బ్యాలెట్ బాక్సులు, అత్యవసరం కోసం వినియోగించే బాక్సులను కూడా ఇప్పటికే మండలాలకు చేరవేశారు.
5. బ్యాలెట్ పత్రాలు: నమూనా బ్యాలెట్ పత్రాలు కూడా మండలాలకు చేరాయని, నామినేషన్ల ప్రక్రియ పూర్తయ్యాక, ఖరారైన అభ్యర్థులకు కేటాయించిన గుర్తుల ప్రకారం బ్యాలెట్ పత్రాలను ముద్రించే ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు.
ఈ సమగ్ర సన్నాహాలు, ఎన్నికల సంఘం నోటిఫికేషన్ ఇచ్చిన వెంటనే, నిమిషాల వ్యవధిలో ఎన్నికల ప్రక్రియను ప్రారంభించేందుకు యంత్రాంగం పూర్తిస్థాయిలో సంసిద్ధంగా ఉందని తెలియజేస్తున్నాయి.
కోర్టు గడువు – ప్రభుత్వం పరుగు
స్థానిక సంస్థల ఎన్నికలను ఈ నెలాఖరుకల్లా (సెప్టెంబర్ 30లోగా) నిర్వహించాలని హైకోర్టు ఆదేశాలు జారీ చేసిన సంగతి తెలిసిందే. ఈ నేపథ్యంలోనే ప్రభుత్వం అత్యంత వేగంగా రిజర్వేషన్ల జీవోను విడుదల చేసేందుకు కసరత్తు చేస్తోంది.
అయితే, న్యాయస్థానంలో బీసీలకు 42 శాతం జీవో నిలబడకపోయినా, లేదా ఇతర ఆటంకాలు ఏవైనా ఎదురైనా ఎన్నికలు ఆగే అవకాశం ఉందని కొందరు సందేహాలు వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఈ పరిస్థితిని అధిగమించేందుకు, ఎన్నికల నిర్వహణకు జరుగుతున్న కసరత్తు, రిజర్వేషన్ల అంశాన్ని హైకోర్టుకు తెలియజేసి, ఎన్నికల నిర్వహణకు మరింత గడువు అంటే నవంబర్ ఆఖరులోగా నిర్వహించేందుకు ప్రభుత్వం అనుమతి కోరే అవకాశం ఉందని తెలుస్తోంది. రాష్ట్రంలోని వెనుకబడిన వర్గాల ప్రజలకు వారి జనాభా దామాషా ప్రకారం రిజర్వేషన్లు దక్కేంతవరకు అందరూ కలిసి కాపలా కాద్దామని ముఖ్యమంత్రి ఎ. రేవంత్రెడ్డి ఇప్పటికే సభలో ప్రకటించారు.
తొలుత ఏ ఎన్నికలు?
స్థానిక ఎన్నికల నిర్వహణకు సంబంధించి అన్ని వ్యవహారాలు పూర్తి కావడంతో, మొదట ఏ ఎన్నికలు నిర్వహిస్తారు అనే చర్చ తెరపైకి వచ్చింది. అధికార వర్గాల నుంచి అందుతున్న సమాచారం ప్రకారం, మొదట ఎంపీటీసీ, జడ్పీటీసీ ఎన్నికలు ఉంటాయని, ఆ తరువాతే సర్పంచ్ ఎన్నికలు నిర్వహిస్తారని పేర్కొంటున్నారు.
మరో ఆసక్తికరమైన అంశం ఏమిటంటే, సర్పంచ్ ఎన్నికలు రెండు దశల్లో ఉండొచ్చనే అభిప్రాయాలు కూడా వ్యక్తమవుతున్నాయి. ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్లో కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం హయాంలో కూడా, తొలుత ఎంపీటీసీ, జడ్పీటీసీ ఎన్నికలను నిర్వహించి, ఆ తర్వాత రెండో దశలో సర్పంచ్ ఎన్నికలు నిర్వహించిన ఆనవాయితీని ఇక్కడ అధికార వర్గాలు గుర్తు చేస్తున్నారు. ఇప్పుడు కూడా అదే ఆనవాయితీని కొనసాగించే అవకాశం ఉందని వారు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ప్రత్యేక జీవో విడుదలైన అనంతరం, ఏ ఎన్నికలు మొదట నిర్వహిస్తారనే దానిపై ప్రభుత్వం నుంచి మరింత స్పష్టత వస్తుందని భావిస్తున్నారు.
క్షేత్రస్థాయిలో పెరిగిన 'లోకల్ జోష్'
ప్రభుత్వం స్థానిక ఎన్నికల సమరానికి రంగం సిద్ధం చేస్తుండడంతో, క్షేత్రస్థాయిలో ఎన్నికల జోష్ మొదలైంది. ఎన్నికల్లో పోటీ చేయాలని ఆసక్తిగా ఉన్న ఆశావహులు ఇప్పుడు రిజర్వేషన్ల ఖరారు అంశంపై ప్రత్యేకంగా దృష్టి సారించారు. తమ గ్రామం, మండలంలో ఏ సామాజిక వర్గాలకు రిజర్వేషన్లను కేటాయించారనే వివరాలను తెలుసుకునేందుకు మండల అధికారుల నుంచి జిల్లా అధికారుల వరకు ప్రయత్నాలు ముమ్మరం చేస్తున్నారు. గతంలో ఉన్న రిజర్వేషన్లు ఈ దఫా మారబోతున్నాయనే అంచనాలతో, ఎవరికివారు తమకు ఈసారి అవకాశం వస్తుందో, రాదోనంటూ లెక్కలు వేసుకుంటున్నారు.
మొత్తంమీద, బీసీలకు 42 శాతం రిజర్వేషన్లు కల్పిస్తూ జారీ కానున్న ఈ జీవో, తెలంగాణ స్థానిక సంస్థల ఎన్నికలకు గట్టి పునాది వేయనుంది. పకడ్బందీ వ్యూహం, సాంకేతిక సంసిద్ధత, వేగవంతమైన నిర్ణయాత్మకతతో ప్రభుత్వం ముందుకు కదులుతోంది. ఈ స్థానిక సమరం రాష్ట్ర రాజకీయ చిత్రపటంలో సరికొత్త అధ్యాయాన్ని లిఖించనుంది.