Tsunami Warning System: రష్యాలోని సుదూర తూర్పు కమ్చట్కా ద్వీపకల్పం తీరంలో ఈరోజు (బుధవారం) 8.8 తీవ్రతతో భారీ భూకంపం సంభవించింది. ఈ భూకంపం కారణంగా పసిఫిక్ మహాసముద్ర ప్రాంతంలో అలజడి రేగింది. ఈ భూకంపం చాలా తీవ్రంగా ఉండటంతో పలు దేశాలకు సునామీ హెచ్చరికలు జారీ చేశారు. అమెరికా, జపాన్, ఫిలిప్పీన్స్, న్యూజిలాండ్, ఈక్వెడార్, అలాస్కా, హవాయి వంటి ప్రాంతాల్లో సునామీ హెచ్చరికలు జారీ చేశారు. ఈ భూకంపం కారణంగా రష్యా, జపాన్, అమెరికా, న్యూజిలాండ్, ఫిలిప్పీన్స్ తీర ప్రాంతాల్లో సునామీ ఎత్తైన అలలు కూడా కనిపించాయి.
ఇక్కడి ప్రజలను అప్రమత్తంగా ఉండాలని కోరారు. జపాన్లో 16 ప్రాంతాల్లో 1.3 అడుగుల ఎత్తు వరకు సునామీ అలలు కనిపించాయి. అధికారులు అప్రమత్తంగా ఉండాలని కోరుతూ, తరువాత పెద్ద అలలు కూడా వచ్చే అవకాశం ఉందని తెలిపారు. అయితే సునామీ హెచ్చరిక వ్యవస్థ ఎలా పనిచేస్తుందో? సునామీ హెచ్చరికను ఎంత ముందుగా ఇస్తుందో తెలుసుకుందాం.
సునామీ అంటే ఏమిటి?సముద్రంలో వచ్చే భారీ విధ్వంసకరమైన అలలను సునామీ అంటారు. ఈ పదాన్ని జపాన్ మత్స్యకారులు ఉపయోగించారు, ఎందుకంటే సముద్రంలో పెద్దగా కదలిక లేనప్పటికీ ఓడరేవులు ధ్వంసమయ్యాయి, అందుకే అక్కడి మత్స్యకారులు దీనికి సునామీ అని పేరు పెట్టారు. సునామీ అనేది జపనీస్ పదం, ఇది సు, నామీల కలయికతో ఏర్పడింది. సు అంటే ఓడరేవు, నామీ అంటే అలలు అని చెబుతారు.
సునామీ తరంగాల తరంగదైర్ఘ్యం దాదాపు 500 కిలోమీటర్లు ఉంటుంది. సునామీలు దీర్ఘకాలిక తరంగాలు. వాటి కాల వ్యవధి 10 నిమిషాల నుంచి రెండు గంటల వరకు ఉండవచ్చు. నీరు లోతుగా ఉన్న చోట, సముద్రపు అలలు వేగంగా వస్తాయి.
సునామీ హెచ్చరికను ఎలా జారీ చేస్తారు?మహాసముద్రాలలో అధిక తీవ్రతతో భూకంపం వచ్చిన తర్వాత సునామీ హెచ్చరిక వ్యవస్థ యాక్టివేట్ అవుతుంది. ఆ తర్వాత సునామీ వస్తుందా లేదా అని పరిశీలిస్తారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా సునామీ హెచ్చరికల కోసం వివిధ ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి. పసిఫిక్ మహాసముద్రంలో సునామీ హెచ్చరికను అమెరికా జారీ చేస్తుంది. హిందూ మహాసముద్రంలో సునామీని పర్యవేక్షించే బాధ్యత భారతదేశం, జపాన్, ఇండోనేషియా వంటి దేశాలపై ఉంది.
సునామీ హెచ్చరిక వ్యవస్థ ఎలా పనిచేస్తుందిసునామీ ఎప్పుడు, ఎక్కడ వస్తుందో, దాని తీవ్రత ఎంత ఉంటుందో ఎవరికీ తెలియదు. దాని రాకను కచ్చితంగా అంచనా వేయలేము. దాన్ని ఆపలేము కూడా. కానీ ఇప్పుడు కొన్ని కనిపెట్టిన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాల ద్వారా సునామీ హెచ్చరికను దాదాపు ఒక గంట ముందుగానే జారీ చేయవచ్చు. అమెరికా నేషనల్ ఓషియానిక్ అండ్ అట్మాస్ఫియరిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ (NOAA) 1965లో ఇంటర్నేషనల్ సునామీ వార్నింగ్ సిస్టమ్ TWSని స్థాపించింది. TWS సునామీ హెచ్చరిక కేంద్రాలు హవాయి కేంద్రంలో ఉన్నాయి. ఈ కేంద్రం పసిఫిక్ మహాసముద్రం మధ్యలో ఉంది, ఇక్కడ చాలా సునామీలు సంభవిస్తాయి.
పసిఫిక్ మహాసముద్ర హెచ్చరిక వ్యవస్థలో 150 భూకంప పరిశీలన అండ్ గేజ్ల నెట్వర్క్ ఉంది, ఇది సముద్రపు అడుగుభాగాన్ని కొలుస్తుంది. సముద్రపు అడుగుభాగంలో ఏదైనా అసాధారణ మార్పులను గుర్తించడానికి సముద్రపు అడుగుభాగాన్ని కొలిచే గేజ్లను పర్యవేక్షిస్తుంది.
DART ఎలా పనిచేస్తుందిఇప్పుడు డీప్ ఓషన్ అసెస్మెంట్ అండ్ రిపోర్టింగ్ ఆఫ్ సునామీ (DART)వ్యవస్థ కూడా అభివృద్ధి చేశారు. దీని కారణంగా సునామీ హెచ్చరికలో చాలా మెరుగుదల కనిపించింది. దీనిని మొదటిసారిగా 2000 సంవత్సరంలో ప్రారంభించారు. DART వ్యవస్థ ద్వారా సునామీ హెచ్చరిక సమాచారం అందించడానికి, బాటమ్ ప్రెజర్ రికార్డర్ (BPR), సముద్రపు అలలపై ఒక తేలియాడే పరికరాన్ని ఉంచుతారు.
BPRలోతైన నీటి నుంచి డేటాను, సమాచారాన్ని పంపుతుంది. ఈ పరికరం నుంచి వచ్చిన డేటా లేదా సమాచారాన్ని జియోస్టేషనరీ ఆపరేషనల్ ఎన్విరాన్మెంటల్ శాటిలైట్ డేటా కలెక్షన్ సిస్టమ్కు పంపుతారు. ఇక్కడ నుంచి డేటా భూకేంద్రానికి చేరుకుంటుంది. వాటిని నేషనల్ ఓషియానిక్ అండ్ అట్మాస్ఫియరిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ ద్వారా సునామీ కేంద్రానికి పంపుతారు. ఆ తర్వాత, కంప్యూటర్ ద్వారా సునామీ వేగం, దిశను లెక్కిస్తారు. దీని ఆధారంగా సమాచారం సాధారణ ప్రజలకు చేరుతుంది.